Roztocze kwatery jest naturalnym przedłużeniem Wzniesień Urzędowskich, łączącym Wyżynę Lubelską z Podolem. Ponad otaczające krainy wznosi się minimalnie, przy czym wysokość wzgórz wzrasta w kierunku południowo-wschodnim.

Słowo „Roztocze” wywodzi się najprawdopodobniej z jego funkcji wododziałowej. W gwarze funkcjonują słowa: „roztocz”, „roztoka” rozumiane jako „rozlanie”, czy też „miejsce, gdzie rozchodzą się dwa potoki”. Inni sugerują powiązanie tej nazwy z pięknymi, szerokimi, „roztaczającymi się” wokoło krajobrazami. Roztocze to także porozcinany, „roztoczony”, pożłobiony teren. Nazwa ta po raz pierwszy zaistniała pod koniec XIX w. w pracach geografów galicyjskich.